QĐND - Nhân dịp 46 năm Ngày thành lập ASEAN (8-8-1967 / 8-8-2013) và kỷ niệm 18 năm Ngày Việt Nam gia nhập ASEAN (28-7-1995 / 28-7-2013), Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm vinh quang, Trưởng đoàn đại biểu Việt Nam tại Hội nghị Quan chức cao cấp ASEAN (SOM ASEAN) đã san sẻ với báo chí một số vấn đề liên tưởng đến vai trò của Việt Nam trong ASEAN cùng sự lớn mạnh, trưởng thành của Hiệp hội trong suốt thời gian qua
Khó khăn, thách thức còn rất nhiều, đặc biệt là những đề nghị về kết liên và hội nhập cao hơn, nhất là về kinh tế. Cả thảy các nước đều đánh giá cao Việt Nam đã góp phần đặt nền móng về mặt pháp lý để đưa Hiến chương ASEAN đi vào cuộc sống; đóng góp tích cực để triển khai mạnh mẽ lộ trình xây dựng cộng đồng ASEAN dựa trên ba rường cột.
Ngoài ra, trong chặng đường phát triển, ASEAN vẫn còn hai năm rưỡi nữa phải vượt qua để hướng tới trở thành một cộng đồng vào năm 2015.
Cụ thể, Việt Nam nhiều lần phụ trách chức chủ toạ ASEAN với thành tựu đáng kể khi Việt Nam đảm đương chức Chủ tịch ASEAN vào năm 2010 trong bối cảnh ASEAN có những quy định và cơ cấu tổ chức mới theo Hiến chương ASEAN.
- Xin cám ơn thứ trưởng! Bài và ảnh: MỸ HẠNH. Đáng chú ý, sự song trùng giữa quá trình đẩy mạnh công cuộc đổi mới, hội nhập với quá trình tham gia ASEAN của Việt Nam đã tạo đà cho Việt Nam có thể bắt kịp và chủ động tham dự sâu sắc hơn trong ASEAN.
ASEAN phải định hướng được mối quan hệ cạnh tranh này để không trái với đích của ASEAN, là bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định và hợp tác. Để làm được đòi hỏi phải bảo đảm những nguyên tắc làm việc trong Hiến chương, là đồng thuận và tham mưu sâu rộng. ASEAN cũng cần thúc đẩy các biện pháp xây dựng lòng tin, tạo ra các cơ chế hiệp tác trong khu vực có thể gắn kết với các đối tác bên ngoài, đặc biệt là các nước lớn.
Theo quan điểm của ASEAN, COC phải được xây dựng dựa trên những quy định, nguyên tắc hăng hái đã có ở DOC nhưng không dừng ở đó mà phải được nhân lên, nâng cao hơn.
Kế hoạch tổng thể về kết nối ASEAN đã được phê chuẩn năm 2010 tại Việt Nam và còn nhiều văn kiện khác nữa tạo thành khung chính trị, pháp lý để ASEAN đi vào cộng đồng, mở rộng quan hệ với các đối tác và phát huy vai trò trung tâm của khu vực.
ASEAN đặt mục tiêu đến năm 2015, hồ hết các nước trong khu vực sẽ đưa thuế quan về bằng 0. ASEAN sẽ thiết lập một hệ thống những khu vực mậu dịch tự do với nhiều đối tác, đặc biệt là các đối tác trong khu vực bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, Niu Di-lân và Ấn Độ.
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh. Vì vừa giữ vững cộng đồng, vừa phát triển mạnh cộng đồng và phát huy gắn kết, chính là yếu tố bảo đảm môi trường hòa bình, ổn định của cả khu vực. Chúng ta cũng trực tiếp tham gia đóng góp cho những văn kiện mang tính chiến lược lâu dài của ASEAN, tạo ra nền móng cho ASEAN đi vào cộng đồng và phát triển trong những năm tiếp theo, Đồng thời mở mang quan hệ của ASEAN với các đối tác.
Việt Nam đã có nhiều đóng góp vào Hiến chương ASEAN, văn bản căn bản đã đưa ASEAN từ một hiệp hội hoạt động trên cơ sở tuyên bố chính trị năm 1967, nay đã đi vào hoạt động trên cơ sở pháp lý, có cơ cấu tổ chức bộ máy mới nhằm bảo đảm hiệu quả hoạt động. Từ buổi ban sơ là nước thực hiện đầy đủ những cam kết trong các văn bản đã có của ASEAN, từng bước thực hiện các tiêu chí về hội nhập, đến nay, chúng ta đã vươn lên trở nên nước tham dự vào quá trình định hướng cho những hoạt động của ASEAN.
Đây chính là cơ sở cho một cấu trúc khu vực đang định hình với vai trò chủ đạo và chủ động của ASEAN trong khu vực để làm sao quờ các vắt của các nước trong khu vực đều phục vụ tốt hơn đích hòa bình, phát triển và phúc lợi cho người dân.
Cụ thể, ASEAN mong muốn COC tương lai có tính cam kết chính trị cao và giá trị ràng buộc, nhất là ràng buộc pháp lý. Về chặng đường liên kết, hội nhập kinh tế, đây có thể coi là một điểm sáng trong xây dựng cộng đồng của ASEAN. Nhưng đây cũng chính là thách thức vì các nước lớn đều có ích riêng nên không tránh khỏi cạnh tranh. Những đóng góp của Việt Nam trong ASEAN đã góp phần tạo ra vị thế mới, sức năng động mới cho Việt Nam để có thể đóng góp một cách sâu rộng và hăng hái cho Hiệp hội.
- Vậy trong tiến trình phát triển của mình, ASEAN trông về những thách thức phía trước như thế nào, thưa thứ trưởng? - Có thể khẳng định xử lý những vấn đề và thách thức liên hệ đến hòa bình, an ninh và phát triển khu vực, trong đó có vấn đề biển Đông, đặc biệt quan trọng trong giai đoạn hiện nay. Và cuối cùng là phải làm sao phối hợp hài hòa giữa ích lợi quốc gia và ích lợi chung của ASEAN.
- Xin thứ trưởng cho biết ASEAN đã đưa ra những giải pháp ra sao để ứng phó với những thách thức này? - Để xử lý những thách thức hệ trọng đến hòa bình, an ninh và phát triển như vấn đề biển Đông, duy trì hòa bình, an ninh, an toàn hàng hải, bảo đảm giải quyết hòa bình các tranh chấp, ASEAN tán đồng cần phải tuân luật pháp quốc tế, Công ước về luật biển của LHQ và nhất là thực hành tốt Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) và sớm đạt được Bộ lề luật xử sự ở biển Đông (COC).
Song song, cũng quy định được những cơ chế hay những dàn xếp có thể giải quyết được các vi phạm đối với bộ lệ luật ứng xử trong mai sau. Điều này tạo tiện lợi vì ASEAN sẽ tranh thủ được nguồn lực và sự ủng hộ chính trị đối với các đích chung.
Hơn nữa, đã đến lúc ASEAN phải nhìn một tầm nhìn mới dài hơi hơn, chiến lược hơn để tiếp kiến phát triển trong nhiều thập kỷ tiếp theo, chứ không chỉ dừng lại khi ASEAN bước vào Cộng đồng năm 2015.
- Xin thứ trưởng cho biết những dấu ấn trội của Việt Nam trong ASEAN với vai trò là một thành viên “tích cực, chủ động và có bổn phận”? - 18 năm qua đánh dấu bước hội nhập càng ngày càng sâu rộng cũng như những đóng góp càng ngày càng nhiều và trách nhiệm hơn của Việt Nam đối với vắt chung của ASEAN.
Đồng thời Việt Nam cũng góp phần tạo ra vai trò chủ động, tích cực hơn của ASEAN trong việc duy trì, bảo đảm hòa bình khu vực.
Việc duy trì được vai trò chủ đạo của ASEAN ở khu vực cũng là một thách thức không nhỏ trong bối cảnh các nước đối tác, đặc biệt là các nước lớn, đều coi trọng vai trò của ASEAN và đều mong muốn tham dự các cơ cấu để thúc đẩy cộng tác. COC phải lấy lại được những nguyên tắc hăng hái, cơ bản đã được đề ra trong DOC, nhưng Đồng thời cũng phải bổ sung những quy định cụ thể hơn, những cơ chế có thể giúp ngăn ngừa được rủi ro hay xung đột có thể xảy ra.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét