Không có phấn nên anh em đã dùng san hô nung lấy từ lúc làm đường để viết
Tuy không thành công nhưng cuộc vượt ngục đã gây tiếng vang lớn. Mỗi hầm rộng 2,5m, dài 10m, sâu 1,5m. Báo Phá Ngục không biểu đạt bằng giấy, báo không được in, không có sự truyền tay nhau mà là một "ấn phẩm" đặc biệt. Kế hoạch vượt ngục được các đồng chí mình bảo mật". Nước mắt ngấn lệ, cụ Phan Du nói: "Cuộc vượt nhà lao bại. 300 tù chính trị. Nhưng thật không may, chiều hôm đó gió chướng bỗng yếu dần rồi tắt hẳn nên các thuyền chỉ xiêu bạt quẩn ngoài đảo.
Với lý lẽ sắc bén của luật sư Nguyễn Hữu Thọ, tòa án binh Pháp phải tuyên 117 tội phạm trắng án! Sau cuộc vượt ngục, mặc dầu đang căng sức ra chống đỡ tại các trận mạc nhưng thực dân Pháp phải cử 2 trung đoàn thủy quân lục chiến luôn canh giữ đảo. Có những bài gây xúc động mạnh như "Khóc chị Võ Thi Sáu", "Vững chí", "Gương tự nguyện", "Nhớ súng", "Kể vè lao một".
Trước khi bị đưa ra đảo, Đảng bộ Hải Phòng đã tìm cách giao cho đoàn tù chính trị Hải Phòng 1 chỉ vàng. Địch thẳng băng tra tấn, đánh đập nhằm xoá sổ ý chí cách mệnh và làm cho tội nhân chính trị chết dần chết mòn.
Trong cơn hiểm nguy, 4 chiến sĩ quyết tử đã nhảy xuống biển để thuyền không chìm. Cứ thế, Phá Ngục có mặt ở khắp các phòng giam. Nhớ về thời làm báo Phá Ngục, ông Hòa tâm tư "Báo chí đi vào lòng người thì tự nó có sinh khí mãnh liệt. Ông Tô Lương, nguyên biệt động thành Hải Phòng, vốn xuất thân từ con nhà võ được giao đoàn luyện cho anh em đánh các miếng bất ngờ, hiểm, có thể hạ gục địch nhanh, một người đánh ngã địch rồi đè lên, người khác dùng dây thừng trói lại.
Bởi vậy, ban chỉ huy quyết định không tiến về chiếm đảo mà chỉ tổ chức vượt ngục cho 200 anh em đang lao động bên ngoài. Trong nhà cụ hiện vẫn còn lưu lại nhiều sách báo nói về cuộc vượt ngục chấn động thế giới ấy. Tuy không thành công nhưng những người tù Côn Đảo đã góp phần chia lửa với các đồng chí ở các mặt trận". Trong phút giây, 5 chiếc thuyền được mang ra từ hầm bí mật và giương buồm nhằm hướng lục địa với đầy đủ nước ngọt, lương khô.
Hẳn nhiên, làm báo trong ngục tù cũng tuyệt đối bí ẩn. Hàng nghìn bộ áo xống từ các khám xét gom lại khâu thành các tấm lớn dài 11m, rộng 2m để bọc thuyền, sau đó sơn thuyền chống nước rò rỉ bằng nhựa đường lấy được trong lúc làm đường.
Khi có bài viết của các đồng chí gửi đến, tối về, Ban biên tập miêu tả báo ngay trên nền nhà lao. Lúc đi làm, anh em bí ẩn viết bài rồi gửi Ban biên tập. Cụ Du cho biết thêm: "Trước khi bị địch bắt, ông Hòa là phóng viên báo Sự Thật. Nếu đúng như dự tính, chỉ mất một đêm là về được vùng cách mệnh ở Bạc Liêu, Cà Mau.
Và để mọi tù chính trị giao thông được với nhau để hợp nhất những hành động, Đảo ủy xác định là phải làm tốt công tác tuyên truyền, vận động anh em tù sống có niềm tin và chuẩn bị cho cuộc vượt ngục. Sau bao năm nhắc lại những năm tháng ở tù Côn Đảo, cụ Phan Du vẫn nhớ như in. "Quy trình" sinh sản báo như sau: Từ thứ 2 đến thứ 5 đi "phát hành" và thu thập tư liệu, thứ 6 viết bài, thứ bảy duyệt, chủ nhật ra số mới.
Nước Pháp chấn động trước tin này. Ngày ấy, vào tháng 5/1952, cơ hội đã đến. Phiên tòa xét xử 117 chiến sĩ vượt ngục đã thất bại thảm hại. Đảo ủy xác định: Khi có dịp sẽ mở đường vượt ngục, tìm cách trở về đất liền với Cách mạng.
Cuộc sống nơi đây như dưới "địa ngục", tù túng bị giam trong những xà lim đen tối, ẩm mốc, hai người bị xích chung 1 cùm. Trước khi bị bắt ra Côn Đảo, cụ Phan Du là biệt động thành Hải Phòng, trong kế hoạch táo bạo cho cuộc vượt ngục lớn nhất này, Phan Du làm "Tổng chỉ huy".
Đời làm báo của tôi chưa lúc nào thấy vinh quang như vậy". Trong lúc làm đường, anh em tranh thủ kiếm tre, gỗ.
Họa sĩ miêu tả là ông Phạm Văn Tiêu vốn là thợ cắt tóc rất khéo tay, kẻ vẽ giỏi, thường cắt tóc cho anh em tầy bằng mảnh chai thủy tinh. Nhớ lại những tháng ngày bị giam cầm trong khám Côn Đảo chịu mọi đòn roi tra tấn dã man, sóng nước gầm rú, cụ Phan Du kể: "Tính đến năm 1952, thực dân Pháp đã giam cầm tại Côn Đảo 2. 2 thuyền do đan bằng mây, lại để trong hầm lâu ngày nên bị rò rỉ, nước tràn vào trong khoang.
Báo Lemonde xuất bản tại Pari ngày 20/12/1952 đã viết: "Đây mới chỉ là tia chớp báo hiệu trước một trận động đất trong hệ thống thuộc địa của Pháp ở Đông Dương. Đó là khi thực dân Pháp xây dựng con đường phía Tây Côn Đảo, tên chúa đảo Jary lập ra 2 kíp "phu đường", mỗi kíp biên chế 100 người.
11h trưa ngày 12/12/1952, tại Bến Đầm, đang làm việc, bỗng đồng chí Phan Du bất thần phất chiếc khăn trắng và hô to: "Xung phong!". Những anh em tù đọc báo từ lúc nửa đêm đến lúc đi làm thì xóa sạch vết tích để địch chẳng thể phát hiện.
Bản thân chúng tôi cũng đã từng có nhiều cuộc vượt ngục". Bên cạnh đó, chúng buộc phải cải thiện chế độ với tội nhân. Bí m ật chu ẩn b ị cho cu ộc v ượt ng ục l ịch s ử Cho đến hiện giờ, cụ Phan Du vẫn nhớ như in từng bước chuẩn bị cho cuộc "đại vượt ngục".
Tờ báo được anh em rất mê, học thuộc rồi truyền khẩu cho nhau, nhiều bài được chuyển thể thành kịch. Ông Hòa còn được anh em tù quý mến bởi do cổ chân gầy nhỏ nên hàng tối, ông có thể tự cởi được cùm đi lấy nước, băng bó vết thương cho những anh em bị địch tra tấn". Thoáng buồn nhưng không bi quan, cụ Du nói: "Thất bại để mở ra thành công"! Rồi cụ cười, tôi nghe âm hưởng thật sảng khoái: Nụ cười của người chiến thắng! Minh Khánh.
Trong gông cùm, mặc sự giam hãm của kẻ địch, báo Phá Ngục đã ra đời. Có những bài lên án tội ác của kẻ thù, có bài thông báo tình hình cuộc kháng chiến đang diễn ra ở đất liền, có bài vạch trần âm mưu, mánh lới của bọn cai ngục và chúa đảo. Lồng vào đó là những bài viết vận động anh em dự cuộc vượt ngục. Không khuất phục, với sự lãnh đạo của Đảo ủy, ý thức cách mệnh vẫn đầy nhựa sống. , Được phân thành các ô, mục biệt lập.
Ngay tức khắc, các chiến sĩ ập tới bắt sống 28 lính Âu Phi. Ngoài làm thuê việc công khai của tội phạm thì mọi việc chuẩn bị cho cuộc vượt ngục diễn ra âm thầm ngay trước mũi địch. Ông Đặng Đức Hòa, người Vũ Thư, yên bình là người đảm nhiệm báo Phá Ngục. Mặc dầu đã ở tuổi hơn 90, nhưng khi nhắc lại những năm tháng Cách mạng gian khổ và cả những năm tháng đương đầu tại Côn Đảo trông cụ hình như khỏe lại.
Hôm sau, thực dân Pháp dùng trực thăng, tàu chiến truy đuổi và bắt lại tất tật những người còn sống sót, trong đó có cụ Phan Du. Cụ Phan Du ý hợp tâm đầu: "Công việc chuẩn bị cứ thầm lặng diễn ra trong 1 năm trời, địch không hề phát hiện ra. Báo Phá Ng ục gi ữ v ững tinh th ần ng ười Cách m ạng Cụ Phan Du (tức Kiểm) hiện đang sống ở Đại Kim, Hoàng Mai, Hà Nội.
Lợi dụng sơ hở của địch mỗi khi anh em đi cần lao về không nhận mặt mà chỉ đếm, Ban biên tập cử người trà trộn vào từng phòng diễn tả báo. Thời kỳ bị giam ở Hỏa Lò, ông đã từng tổ chức tờ báo Lửa Thiêng.
81 đồng chí hy sinh vĩnh viễn nằm lại dưới biển khơi bao la, 117 người bị bắt lại và tiếp kiến bị đưa về nhốt tại khám Chí Hòa chờ ngày xét xử". Nhưng tại mũi Cá Mập, ta để một tên chạy thoát nên chẳng thể thực hiện việc cướp trại giam đánh tháo toàn bộ phạm nhân. Hai thuyền do quá tải bị vỡ, 1 thuyền bị mất tích, một số đội viên bơi được vào bờ, còn lại vĩnh viễn nằm lại biển sâu.
Khi chuẩn bị vượt ngục, anh em đã dùng đút lót bọn lính, chúa đảo để đổi lấy vải làm buồm. Ông Đặng Đức Hòa (người cáng đáng báo Phá Ngục) Trong cuộc họp mặt truyền thống những người tù Côn Đảo xưa, ông Hòa đã kể lại: Báo Phá Ngục có tin, xã thuyết, tiểu phẩm, truyện, kịch, thơ ca, hò vè.
Đêm về, trong lán ở rộng chừng 100m2, họ tiến hành đan phên thuyền rồi trải xuống làm giát giường để che mắt địch; đào hầm dưới sàn giường ngủ để cất giấu thuyền.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét