Nạn buôn người ở Việt Nam ngày càng tinh vi

Hoạt động mua bán đứa ở nước ta diễn ra ngày càng phức tạp, tinh tướng với nhiều loại tù mới, gây ra nhiều hệ lụy cho từng lớp. Những năm qua, được sự giúp đỡ của các tổ chức quốc tế, Việt Nam đã dần hoàn thiện khuôn khổ pháp lý, khai triển mạnh mẽ công tác đương đầu phòng phạm nhân mua bán người, giúp nhiều nạn nhân được trở về với cộng đồng. Phóng viên VOV phỏng vấn bà Vũ Thị Thu Phương- đại diện Dự án Liên minh các tổ chức Liên Hợp Quốc về gian tù buôn bán người tại Việt Nam (UNIAP) về công tác này. PV:Bà có nhận xét gì về tình trạng mua bán người ở Việt Nam? Bà Vũ Thị Thu Phương:Việt Nam là một nước nguồn của tình trạng mua bán người. Phụ nữ, trẻ mỏ, nam giới ở Việt Nam bị bán xuyên biên cương sang các nước khác. Nữ giới bị bán đẵn vì mục đích mại dâm, làm vợ; con trẻ thì cốt là bị bóc lột sức cần lao, ăn xin; còn nam giới thì bị bóc lột sức cần lao. Ở Việt Nam, buôn bán người diễn ra ở cả nội địa và xuyên biên giới. Mua bán đứa ở Việt Nam ngày càng tinh tướng và nhiều thủ đoạn, có nhiều hình thức buôn bán người mới xảy ra như buôn bán trẻ sơ sinh, buôn bán bào thai, nội tạng và một hình thức buôn bán mới nhất gần đây là đẻ thuê. Bà Vũ Thị Thu Phương PV:Thưa bà, những năm qua, Văn phòng UNIAP đã viện trợ gì cho các cơ quan chức năng Việt Nam nhằm nâng cao hiệu quả công tác gian buôn bán người? Bà Vũ Thị Thu Phương:Năm 2004, Bộ trưởng 6 nước đái vùng sông Mê Kông ký biên bản ghi nhớ về sáng kiến kết hợp buồng buôn bán người, gọi tắt là tiến trình Comic, chỉ định UNIAP là Ban thư ký của tiến trình này. UNIAP đóng vai trò tương trợ kỹ thuật cho tiến trình Comic ở các nước cũng như khu vực. UNIAP tụ hội nâng cao năng lực cho các cơ quan ban ngành trong nước thông qua các lớp tập huấn, hội thảo, hoặc chuẩn y tham quan học tập kinh nghiệm ở các nước bạn. Bên cạnh đó, UNIAP cũng hỗ trợ hiệp tác song phương và đa phương chuẩn y việc ký kết các văn kiện hiệp tác song phương với các nước láng giềng và tham dự các diễn đàn khu vực. PV:Qua thực tại công việc, bà có thể cho biết là hệ thống luật pháp của Việt Nam đã đáp ứng được các đề nghị của hoạt động buồng buôn bán người chưa? Bà Vũ Thị Thu Phương:Việc ra đời Luật gian mua bán người tháng 3-2011 cũng như việc Chính phủ Việt Nam thông qua Công ước chống các loại tội nhân có tổ chức xuyên quốc gia của liên hiệp quốc, đã thể hiện quyết tâm của Chính phủ Việt Nam trong thay gian tù mua bán người. Bên cạnh đó, các Nghị định, Thông tư về hỗ trợ nạn nhân cũng đã được ban hành, nhằm mang lại một khung hỗ trợ pháp lý hiệu quả nhất, toàn diện nhất cho nạn nhân của tội nhân mua bán người, từ truy tố xét xử cho tới bảo vệ, tương trợ nạn nhân. Thế nhưng, do những điều kiện khách quan nên Luật buồng buôn bán người của Việt Nam vẫn chưa cân xứng với luật pháp quốc tế. Thí dụ, chúng ta chưa có định nghĩa về “mua bán người” mà chỉ có qui định những hành vi cấm, được mô tả ở điều 119 và 120 Bộ Luật hình sự. Nếu so sánh với định nghĩa quốc tế về mua bán người thì vẫn còn những kẽ hở, dẫn tới bỏ lọt người lọt tội. Hiện giờ UNIAP đang kết hợp với Bộ Tư pháp sửa đổi bổ sung lại các điều này cho thích hợp với qui định của luật pháp quốc tế. PV:Bà có thể san sẻ những khó khăn chướng ngại khi khai triển công tác này ở Việt Nam? Bà Vũ Thị Thu Phương:Những năm qua, cùng với Chính phủ Việt Nam, chúng tôi đã triển khai rất nhiều hoạt động trên cả 4 lĩnh vực gồm: phòng ngừa, truy tố xét xử, tương trợ nạn nhân và tương trợ xây dựng chính sách. Lực lượng chức năng Việt Nam và Trung Quốc thực hành bàn giao nạn nhân mua bán người qua biên giới (Ảnh: Tư liệu của BĐBP) Trong những năm tới đây thì công tác truyền thông nâng cao nhận thức và đổi thay hành vi vẫn nối được chúng tôi xác định là nhiệm vụ trọng tâm trong công tác phòng chống mua bán người. Truyền thông nâng cao nhận thức không chỉ tụ hợp vào những đối tượng có nguy cơ cao, đó là những người có ước mơ được đi di trú, hay muốn đi tìm nhịp việc làm trong nước cũng như ngoài cương vực Việt Nam mà còn nhắm tới hàng ngũ cán bộ lãnh đạo địa phương. Bởi chỉ khi họ có nhận thức, có hiểu biết về tù hãm mua bán người thì khi đó công tác phòng mua bán người mới có sự chỉ đạo sát, hiệu quả. Việc truyền thông thay đổi hành vi cũng rất là quan yếu. Chỉ khi người ta nhận biết được đây là hành vi thiên cư an toàn thì mới đảm bảo rằng là việc thiên di khỏi địa phương để tìm việc làm an toàn và đạt hiệu quả tốt. Chúng tôi cũng rất quý trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức và giáo dục ý thức thực thi luật pháp. Vày qua thực tại, chúng tôi thấy rằng sự hiểu biết của đại bộ phận người dân về pháp luật nói chung và luật pháp về phòng mua bán người nói riêng còn rất hạn chế. Chỉ khi người dân hiểu được mua bán người là một loại tầy nghiêm trọng, sẽ bị pháp luật trị nghiêm khắc thì các đối tượng sẽ e dè khi quyết định thực hiện hành vi phạm tội này. PV: Xin cảm ơn bà./.