Lại chính sách “trên trời”

 Chuyện chính sách trên trời - từng lớp đã bàn nhiều, dư luận đã thông tõ bức xúc từ lâu nhưng nghe đâu vẫn là một "trọng bệnh” ở xứ ta. Dân vừa mới nguôi phần nào nỗi rấm rứt vì các quy định "bất khả thi” của "thịt 8 tiếng” và chứng minh quần chúng ghi tên cha mẹ…; thì nay lại cảm thấy bị buộc phải cười ra nước mắt trước một Thông tư khá kỳ lạ của Bộ Giáo dục &Đào tạo (GD&ĐT)- đó là Thông tư số 24/2013/TT-BGDĐT do Thứ trưởng Bùi Văn Ga ký ngày 4 tháng 7. cứ vào yêu cầu của Cục trưởng Cục Khảo thí và kiểm định chất lượng giáo dục, Bộ này sẽ sửa đổi, bổ sung đối tượng ưu tiên quy định tại Điểm a Khoản 1 và Điểm a Khoản 2 Điều 7 của Quy chế tuyển sinh đại học, cao đẳng hệ chính quy. Và, nếu không có gì đổi thay, Thông tư này sẽ có hiệu lực kể từ ngày 19 tháng 8 tới đây. 

Thêm đối tượng ưu tiên, thêm cửa cơ mà cửa rộng cho các đối tượng chính sách được tiếp cận với giáo dục đại học, mừng còn chẳng hết vậy vì sao lại phải cười ra nước mắt với cái văn bản quy phi pháp luật chẳng giống ai này. Số là, Khoản 1, Điều 1 khi đề cập đến việc bổ sung đối tượng ưu tiên quy định tại Điểm a Khoản 1 Điều 7 đã ghi rõ: 7 đối tượng sẽ được cộng 2 điểm vào điểm thi đại học, cao đẳng trong đó có đủ cả Bà mẹ Việt Nam anh hùng; người hoạt động cách mệnh trước ngày 1-1-1945; người hoạt động cách mệnh từ ngày 1-1-1945 đến ngày khởi nghĩa tháng 8-1945; người hoạt động kháng chiến bị nhiễm chất độc hóa học; người hoạt động cách mệnh, hoạt động kháng chiến bị địch bắt tù tội; người hoạt động kháng chiến phóng thích dân tộc, bảo vệ sơn hà và làm trách nhiệm quốc tế; người có công viện trợ cách mệnh… phải đây là quy định đối với con em của 7 đối tượng này mà do vô ý kỹ thuật không ghi trong Thông tư thì cần rút kinh nghiệm khi ban hành văn bản. Còn nếu 7 đối tượng này là đúng với ý thức Thông tư thì lại rất cần phải nom lại. Về 7 đối tượng chính sách kể trên, phải khẳng định ngay đó là các đối tượng đã được UB TVQH quy định trong Pháp lệnh Ưu đãi người có công (Pháp lệnh). Và, Bộ GD&ĐT đã làm được một việc tốt (chỉ độc nhất vô nhị một việc mà thôi!) là thực hành đúng quy định của Pháp lệnh. Có điều, thống kê của Bộ cần lao, Thương binh & từng lớp cho thấy số người được hưởng ưu đãi hàng tháng theo như Pháp lệnh hiện cũng chỉ ở mức 1,4 triệu người và con số này đang ngày một mai một đi bởi quy luật sinh, lão, bệnh, tử. Đáng nói hơn cả là trong số đó, kể cả Bà mẹ Việt Nam anh hùng và người có công hồ hết là tuổi đã cao. Người ít tuổi nhất cũng phải trên 70 tuổi còn cao nhất ở mức 80 hay 90 tuổi; điều đó đồng nghĩa họ giờ chỉ muốn an hưởng tuổi già, sống vui bên con cháu và cần một cuộc sống vật chất đủ ở mức tối thiểu. Nhận định này chắc sẽ ít ai cho là phiến diện vì nó khá thích hợp với tâm sinh lý, sức khỏe của người Việt Nam. Cũng vì vậy mà dư luận không khỏi băn khoăn đặt những câu hỏi như: Việc bổ sung các đối tượng ưu tiên này phải chăng chỉ là việc làm hình thức, thích hợp với Pháp lệnh cơ mà thiếu đi tính thực tế? Phải chăng, người soạn thảo văn bản quy phi pháp luật lại nhắm mắt nhắm mũi vẽ chính sách trong phòng máy lạnh? Và, phải chăng, tư duy, trình độ của công chức quốc gia chỉ dừng ở mức sách vở thế thôi sao? quả thật, đây đúng là một thứ Thông tư vô ích và chẳng để làm gì vì đối tượng được thụ hưởng sự ưu tiên chẳng thể nhận sự ưu tiên đó. Như thế cũng có nghĩa ưu tiên mà không ưu tiên; nhưng điều đáng nói là nó vẫn được ban ra một cách thiếu nghĩ suy. Nhân nói về con đường hình thành các chính sách trên trời, nhiều người ý hợp tâm đầu với quan điểm của ĐBQH Lê Thanh Vân (Hải Phòng) khi nêu ý kiến: "Có thể, Bộ trưởng không đủ thời kì để thâm nhập thực tiễn nên chẳng thể kiểm soát hết; nhưng cả một bộ máy của một bộ thì chẳng thể quan tiền được. hàng ngũ, bộ máy giúp việc cho các Bộ trưởng xây dựng các dự thảo, nghị định chẳng thể hàng ngày chỉ đến cơ quan ngồi phòng máy lạnh, hết giờ lại về nhà ngồi phòng máy lạnh, mà quan yếu phải tiếp cận với đời sống thường ngày của người dân. Khi ký quyết định ban hành một văn bản nào đó, Bộ trưởng lại quá tin cẩn vào cấp dưới, không thẩm tra gì thì sẽ mất điểm trước quần chúng, trước QH.” Qua việc Bộ GD&ĐT ban hành Thông tư 24 lại thêm một lần gióng lên hồi chuông về năng lực, tầm nhìn của cán bộ công chức. Bài toán này sợ rằng sẽ mãi không có lời giải nếu chúng ta không kịp thời chỉnh đốn, siết lại bộ máy. Nếu thế, các cơ quan quốc gia, các công chức máy lạnh sẽ mất điểm trước dân dài dài! Hoàng Mai